Tự tin không đúng mức có thể gây ra sự thất vọng và căng thẳng, ảnh hưởng đến khả năng tự phản ánh. Tuy nhiên, tự tin đúng mức có thể giúp con người đạt được mục tiêu và thành công.
Tự tin không đúng mức: Lợi ích và nhược điểm
( Ảnh: Healthshots )
Tự tin là một yếu tố quan trọng trong cuộc sống cá nhân và công việc. Nó là một phần quan trọng trong việc phát triển cá nhân. Một sự tự tin mạnh mẽ được coi là tích cực vì nó có thể giúp con người đạt được mục tiêu và thành công. Tuy nhiên, tự tin không đúng mức có thể gây rối. Nó có thể gây ra sự thất vọng và căng thẳng trong một số người. Tự tin không đúng mức cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tự phản ánh.
Tự tin không đúng mức là sự phụ thuộc quá mức vào nhận định cá nhân mà bỏ qua những khía cạnh thực tế. Nó khác biệt so với sự tự tin, mà bao gồm niềm tin hợp lý vào khả năng của bản thân. Tự tin không đúng mức thường phát sinh từ các sai lầm nhận thức, trái ngược với sự tự tin là một chỉ số của sự trưởng thành, như tâm lý học Dhanya Chandran nói.
Ngạc nhiên thay, tự tin không đúng mức khá phổ biến. Một nghiên cứu được công bố trong American Economic Review cho thấy nhiều người tự tin không đúng mức về một điều gì đó trong cuộc sống. Điều này có thể liên quan đến khả năng của họ hoặc một số người có thể quá lạc quan không hợp lý về tương lai của mình do tự tin không đúng mức.
Nhược điểm của tự tin không đúng mức
Những người tự tin không đúng mức thường thể hiện sự thiếu kiên nhẫn, không coi trọng ý kiến của người khác, trở nên quá chắc chắn và chống đối phản hồi xây dựng. Họ cũng làm cho người khác cảm thấy tự ti hoặc xấu hổ, và khi bị chỉ trích, họ trở nên quá nhạy cảm. Một người tự tin không đúng mức cũng dựa nhiều vào thành công trong quá khứ.
Tuy nhiên, tự tin không đúng mức cũng có nhược điểm:
- Mất tự nhận thức: Tự tin không đúng mức làm mờ ranh giới giữa nhận thức và thực tế. Điều này khiến con người mất khả năng nhìn nhận đúng bản thân.
- Mâu thuẫn trong giao tiếp: Mối quan hệ bị ảnh hưởng khi những người tự tin không đúng mức không coi trọng quan điểm và ý kiến của người khác. Điều này có thể dẫn đến mâu thuẫn trong giao tiếp.
- Thiếu khả năng đồng cảm: Tự tin không đúng mức cản trở khả năng hiểu quan điểm của người khác. Điều này dẫn đến thiếu khả năng đồng cảm và hiểu biết.
- Lặp lại các sai lầm: Những người tự tin không đúng mức thường lặp lại các sai lầm thay vì học từ chúng. Vì họ không học từ những sai lầm của mình, sự phát triển cá nhân của họ bị trở ngại.
- Thất vọng và căng thẳng: Tự tin không đúng mức gây ra sự thất vọng và căng thẳng khi đối mặt với thách thức. Nó làm cho việc đối phó với kết quả không mong đợi trở nên khó khăn.
- Ảnh hưởng đến khả năng tự phản ánh: Tự phản ánh là quan trọng cho sự phát triển. Nhưng tự tin không đúng mức làm cho việc tự phản ánh ý nghĩa trở nên khó khăn. Điều này hạn chế sự phát triển cá nhân.
Cách tránh trở nên tự tin không đúng mức
Để tránh trở nên tự tin không đúng mức, bạn cần áp dụng một số chiến lược chủ động. Đây là một số gợi ý:
- Kiểm tra thực tế: Thường xuyên đánh giá và xác nhận niềm tin của bạn dựa trên thực tế khách quan. Điều này sẽ giúp duy trì một quan điểm cân nhắc.
- Phản hồi: Tìm kiếm phản hồi xây dựng từ bạn bè, gia đình hoặc đồng nghiệp. Điều này giúp bạn có thể nhận được nhiều quan điểm khác nhau và xác định những điểm cần cải thiện. Tự đánh giá là quan trọng.
- Tự đánh giá: Định kỳ đánh giá hành động, quyết định và niềm tin của bạn. Tự đánh giá sẽ giúp bạn ngăn chặn việc đánh giá quá cao khả năng của chính mình.
- Sẵn lòng học hỏi: Dù bạn trẻ hay già, việc học hỏi điều mới mỗi ngày mang lại nhiều lợi ích. Vì vậy, hãy sẵn lòng tiếp thu những kinh nghiệm mới và học hỏi từ cả thành công và thất bại của mình.
- Kết nối với thực tại: Tham gia vào những hoạt động tạo điều kiện cho sự khiêm tốn và cái nhìn tổng quát. Có thể liên quan đến tâm linh hoặc một cái gì đó có thể giúp đóng góp cho xã hội.